I. Papierek lakmusowy z recepcją dadaizmu w tle

Papierek lakmusowy to krótka, ośmiostronicowa publikacja, wydana w 1921 roku w Zakopanem. Składa się z manifestu Fest-mani oraz z antologii krótkich tekstów poetyckich i prozatorskich. W eseju O skutkach działalności naszych futurystów Witkiewicz nazywał go jednoaktówką i dopisał jako współautorów Tadeusza Langiera i Tymona Niesiołowskiegoi. Z innych źródeł wiadomo, że z Witkacym współpracowali August Zamoyski, który przyznał się do autorstwa kilkadziesiąt lat później, i Antoni Słonimski, autor wiersza Hipon. Z wyjątkiem tego drugiego, nie wiemy niestety na czym polegał ich udział w projekcie.

Niektórzy zagraniczni badacze cytują Papierek jako manifest dadaistyczny. Zdarza się nawet, że wylicza się jego autora jako jedynego polskiego przedstawiciela tego kierunku. Zagraniczna teoria Witkiewicza-dadaisty nie powstaje niestety tyle z pogłębionych badań nad jego twórczością, ile raczej na podstawie anegdot z jego biografii, takimi jak inscenizacje w których się przebierał i fotografował z przyjaciółmi, czy kolekcjonerskie zamiłowanie do przedmiotów osobliwych. Wielu polskich badaczy kontestuje podobne deklaracje, podważając zakres polskiej recepcji dadaizmu: Andrzej Turowski twierdzi, że Witkiewicz interesował się dada wyłącznie jako adwersarz budujący własną tożsamość w opozycji do niej.

cały artykuł